Dobry człowiek, bohater opozycji

Już 31 sierpnia tego samego roku protesty organizowali osobno, chociaż w tej samej sprawie: Morawiecki pod nową marką Solidarności Walczącej, zaś Frasyniuk jako członek Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, ogólnopolskiego kierownictwa podziemnej “S”. To wtedy odbyła się słynna “bitwa wrocławska” kiedy liczebność zmagających się z ZOMO demonstrantów szacowano nawet na 50-70 tys.

Każdy z nich poszedł własną drogą, ale – co znaczące – Morawiecki nigdy źle o Frasyniuku źle nie mówił, za to ten drugi o nim… jak najbardziej i często. Nie ma to może wielkiego znaczenia, bohaterami historii zostali obaj. 

Warczący i klęczący czyli życie wewnętrzne solidarnościowej opozycji 

Rychło zwolennicy bardziej pojednawczego kursu wobec władzy zaczęli nazywać radykałów “Solidarnością warczącą”, zaś podwładni Morawieckiego ludzi szefa regionu… “Solidarnością klęczącą”. Dawało się jednak, jak zapewnił mnie po latach współtworzący wtedy opozycję w Poznaniu Rafał Grupiński, współpracować zarówno z jednymi jak i drugimi, ze wszystkimi zachowując dobre stosunki a złą energię pozostawiając dla komunistów. 

Najbardziej zapiekli wobec Morawieckiego nie podarowali mu nigdy, Lech Wałęsa dzień po pogrzebie Kornela publicznie nazwał go zdrajcą w trakcie konwencji PO-KO. 

Co szokuje tym bardziej, że lider Solidarności Walczącej, stawiającej sobie maksymalistyczne cele, bo druga po KPN zaczęła mówić niepodległości jako celu działania – objawiał łagodną osobowość i refleksyjną naturę. I kierując organizacją podziemną zachował czas na czytanie filozofów.

Na szczęście dla czytelnika, traktowanego poważnie, Rymanowski nie powiela znanych choćby z “Twierdzy” Igora Jankego legend o wielotysięcznych podziemnych szeregach Solidarności Walczącej nie ulega też jak Alfred Znamierowski w “Zaciskaniu pięści” środowiskowym sentymentom. Nie powtarza też opowieści o gotowości do walki zbrojnej. Co nie oznacza, że w odpowiedzi na przemoc ludzie Solidarności Walczącej mieli w zwyczaju wyłącznie nadstawiać drugi policzek.

Wypełnione zadanie autora thrillerów

Przez okno trójmiejskiej “Mariny” funkcjonariusz bacznie obserwuje hotelowy parking. Nie interesują go rzadkie wtedy luksusowe samochody, lecz przyczepa towarowa. Za chwilę koledzy wejdą do akcji. Funkcjonariusz Włodzimierz Sokołowski potem już w nowej Polsce zasłynie jako autor thrillerów szpiegowskich pisanych pod pseudonimem: Vincent Severski.

Ukażą się w sumie w ponad półmilionowym nakładzie.

Teraz jednak są jeszcze lata 80 i przyszły polski Ian Flemming wykonuje inne zadanie. Bezpieka przejmuje transport ze Szwecji, przeznaczony dla zawsze narwanego Andrzeja Kołodzieja, który wymogów ostrożności nie dopełnił. Zawartość przyczepy zostanie później nagłośniona jako dowód na terrorystyczne wręcz zamiary SW. Tyle, że każdy, kto ma jakie takie pojęcie o akcji bezpośredniej, wie doskonale, że to co esbecy w środku znaleźli: paralizatory i pistolety gazowe oraz skanery pozwalające na podsłuchiwanie rozmów służb specjalnych, to sprzęt defensywny, służący wyłącznie do samoobrony.

Jeszcze bardziej dobitnie ujmie rzecz sam Morawiecki w chwili zatrzymania pod koniec 1987 r. Oddajmy znów głos Rymanowskiemu: “Dowódca krzyczy do innych: “Szukać broni!”. “No proszę, taki radykał a nie ma przy sobie nawet kawałka gnata” – szydzi z Morawieckiego esbek. “Ja nie mam broni. Ale jak mnie zabijecie, mój następca będzie nosił przy sobie uzi” – odpowiada Kornel [2].

Charyzmatyczny przywódca zawsze znajdzie słowa na miarę nieoczekiwanej nawet i trudnej sytuacji. Przypomina mi się, jak już za rządów Tadeusza Mazowieckiego zadzwonił do mnie kolega z KPN Wojciech Gawkowski, prosząc o bezzwłoczne powiadomienie Leszka Moczulskiego, że właśnie zaczęli okupację siedziby Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Warszawie a budynek okrążają siły milicyjne. W takich sprawach wtedy się nie dzwoniło, u Mazowieckiego wicepremierem i ministrem spraw wewnętrznych pozostawał gen. Czesław Kiszczak, a PZPR wciąż istniała. Pobiegłem więc na Powiśle. Jeszcze w przedpokoju naprędce zrelacjonowałem przewodniczącemu, co się dzieje. Przybrał marsową minę:

– Niech rząd Mazowieckiego pokaże swoją siłę na KPN-owcach skoro na komunistach nie potrafi – rzucił wtedy Leszek Moczulski.

Nic dodać, nic ująć. Parę dni później powtórzyłem to zdanie wybitnej jugosłowiańskiej dziennikarce i przyjaciółce Polski Biserce Rajcic, która zbierania materiałów u nas nie ograniczała do opinii pozyskanych w redakcji “Gazety Wyborczej”.  

Jednak dziś nie przekaz pozostawiony przez Kornela Morawieckiego czy podtrzymywany przez wciąż aktywnego publicystycznie Leszka Moczulskiego wyznacza metr sewrski wiedzy przeciętnego Polaka o historii współczesnej. Prędzej narracja Severskiego, za grę słów przepraszam.

Zadanie, zaczęte przed 35 laty przy hotelowym oknie wypełnia do końca. Niech tak będzie, powinny wychodzić jego książki. Gorzej, gdy jedno spojrzenie wyznacza monopol, a z cenionego za empatię i miękką charyzmę dawnego przywódcy podziemia robi się zdrajcę i terrorystę.  

Za to, że Rymanowski się z tym nie godzi i próbuje to zmienić, wsłuchując się w różne racje – cześć mu i chwała. Szacun, jeśli użyć języka najmłodszych jego czytelników, dla których dawny bohater nowohuckich zadym Federacji Młodzieży Walczącej pozostaje już tylko starszym panem, misiem z solorzowego okienka. Przyjazną dedykację Bogdana na przeznaczonym dla mnie egzemplarzu biografii cenię prawie tak samo, jak słowa “redaktorowi Łukaszowi Perzynie, po długiej sympatii”, nakreślone ręką Morawieckiego i oddające jak w pigułce jego niepowtarzalny idiolekt, na karcie tytułowej wywiadu-rzeki autorstwa Artura Adamskiego, zatytułowanego po prostu: “Kornel” [3].