Zaczynaliśmy jeszcze przed amnestią

Nie minęło parę lat, a tak zdarzyło się rzeczywiście .Wyraziłem gotowość pisania pod własnym nazwiskiem, ale Jarosław Malik taką możliwość wykluczył, jako ułatwiającą namierzanie pisma i oficyny. Umówiliśmy się więc na konkretny pseudonim. Poprosił mnie tylko, żeby nie używać go w innych mediach podziemnych, bo znowu pomagałoby to bezpiece w tworzeniu mapy wydawnictw niezależnych i powiązań między nimi. Na początek zamówił u mnie przedmowę do “Na nieludzkiej ziemi” Józefa Czapskiego o sowieckiej zbrodni katyńskiej i daremnym poszukiwaniu jej ofiar przez londyńskie władze emigracyjne. A także komentarz bieżący. 

Po paru tygodniach zaanonsował się znów przez telefon i pojawił u mnie na Kopernika z gotowym egzemplarzem wydanej przez Skarżyską Oficynę Wydawniczą książki oraz “Nurtu”, który wkrótce zaczął ukazywać się pod marką “Ulotki Świętokrzyskiej”. Stale utrzymywaliśmy kontakt. Czasem zaglądał do mnie świeżo po wizycie u mieszkającego w pobliżu na Powiślu Stefana Bratkowskiego, wtedy zwykle zostawiał mi jego “Gazetę Mówioną” nagraną na magnetofonowej kasecie. Kiedyś przywiózł do mnie na przechowanie blachy wydania wspomnień Antoniego Hedy “Szarego”, legendarnego antykokunistycznego partyzanta z Ziemi Świętokrzyskiej. Hedę, który uwolnił więźniów i na jedną noc uzyskał kontrolę nad wojewódzkimi Kielcami, bo za sprawą pozorowanego ataku na kierunku skarżyskim podstępem wywabił część załogi ubeckiej i wojskowej z miasta, miałem zaszczyt już w nowej Polsce nagrywać w 50. rocznicę tych wydarzeń dla głównego wydania “Wiadomości TVP”. Ale uwieczniłem też kamerą wspomnienie zwykłego szewca, którego płk. Heda wtedy uwolnił zza krat, po tym jak czerwoni go posadzili, bo w jego warsztacie “leśni” prowadzili drukarnię.

W latach 80 pisaliśmy i drukowaliśmy również my. A Jarosława Malika nazywano partyzantem. Po części ze względu na jego ogromny sentyment dla leśnej tradycji i coroczną bytność na Wykusie, ale też energię i sprawność w codziennym opozycyjnym działaniu. Przestrzegał perfekcyjnie podziemnych zasad BHP, co pozwalało minimalizować straty.

Zdarzały się akcje prawie komandoskie, jak wtedy, gdy umówiliśmy się, że jadąc do Zakopanego przekażę na dworcu Kraków-Płaszów konkretne materiały człowiekowi, którego tylko imię – zapewne robocze konspiracyjne – znałem. Zgodnie z umową stanąłem w drzwiach wagonu i spojrzałem na peron, który okazał się pusty. Dalej jednak rozglądać się nie musiałem, bo ktoś stojący za mną w korytarzu zakopiańskiego pociągu wypowiedział moje imię. Nazwiska tej osoby nie znam do dzisiaj. Podobnie w trakcie spotkania w wynajątym zapewne mieszkaniu na Mokotowie znajoma Jarosława wyraziła się, że jak na studenta polonistyki – bo tyle o mnie wiedziała – jestem zaskakująco małomówny. A ja po prostu starałem się zachować powściągliwość, żeby zbędnych szczegółów nie mnożyć.

Kiedyś Jarosław Malik poprosił mnie, żebym asekurował go, gdy z akademika “Pod Orłem” niósł blachy do jakiegoś pobliskiego lokalu. Moja rola ograniczała się do tego, żebym szedł w pewnej odległości za nim i w razie, gdyby go zgarnęli, do akademika wrócił i o tym fakcie powiadomił. Problem polegał na tym, że rzecz działa się w lutym, trwała straszna śnieżyca, więc ślizgając się na chodniku i z trudem łapiąc równowagę, robiłem co mogłem, żeby ustalonego dystansu nie zmniejszać, ale jego z pola widzenia nie stracić. Skończyło się jednak happy-endem.